جعبه لایتنر چیست؟

یکی از روش های مطالعه و یادگیری درس های حفظی است، که با استفاده از آن، مطالب، طی فرآیندی، از حافظه کوتاه مدت ما به حافظه بلند مدت مان منتقل شده و به صورت دائمی، به خاطر سپرده می شود.

روش کار به این شکل است که در حین مطالعه دروس حفظی، مطالب مهم را به صورت سئوال و جواب در میاوریم، سئوال را یک طرف فلش کارت و جواب آن را در طرف دیگر آن، می نویسیم.

فلش کارت ها وقتی، وارد اولین قسمت جعبه لایتنر می شوند، در حافظه کوتاه مدت ما هستند و وقتی، طی فرآیندی که در ادامه توضیح خواهم داد از آخرین قسمت آن خارج می شوند، به حافظه بلند مدت ما منتقل شده اند و به این ترتیب به صورت دائمی به حافظه سپرده شده اند.

ابعاد فیزیکی جعبه لایتنر :

جعبه لایتنر جعبه ای به شکل مکعب مستطیل با عرض حدودا 10 سانتی متر و ارتفاع دلخواه مثلا 7 سانتی متر به طول حداقل 31 سانتی متر است.

این جعبه را خودمان هم می توانیم بسازیم یا سفارش بدهیم برایمان بسازند. گر چه آماده آن هم در بازار موجود است.

فضای داخلی جعبه لایتنر به 31 قسمت مساوی تقسیم می شود. بنابراین اگر طول جعبه 31 سانتی متر باشد هریک از قسمت ها 1 سانتیمتر و اگر طول آن 62 سانتیمتر در نظر گرفته شود هر کدام از قسمت ها 2 سانتیمتر خواهند بود.

قسمت اول، خانه اول ما خواهد بود. قسمت دوم و سوم خانه شماره دو، قسمت های 4 تا 7، خانه شماره سه، قسمت های 8تا15 خانه شماره چهار و قسمت های 16 تا 31 خانه شماره پنج ما خواهند بود.

همچنانکه متوجه شدید، طول خانه 2 دو برابر طول خانه 1، طول خانه 3 دو برابر طول خانه 2 و چهار برابر خانه 1 است و به همین ترتیب طول خانه 4 ، دو برابرخانه 3 ، چهار برابر خانه2 و هشت برابر خانه1 و نیز خانه 5، دوبرابر خانه4، چهار برابر خانه 3، هشت برابر خانه 2 و شانزده برابر خانه 1 است.

تعداد روزهایی که فلش کارت ها در خانه های جعبه لایتنر بدون خوانده شدن می مانند، ارتباط مستقیمی با شماره خانه دارد. یعنی فلش کارت ها فقط یک روز در خانه 1 می مانند تا مرور شوند. اما دو روز در خانه 2 می مانند تا نوبت به مرور آنها برسد و به همین ترتیب.

فرآیند استفاده از جعبه لایتنر :

روز اول :

• فلش کارت هایی که روز اول می نویسم را در خانه شماره 1 می گذاریم.

بهتر است فلش کارت را به نحوی در جعبه لایتنر بگذاریم که سمت سئوال فلش کارت ها به سمت ما باشد.

روز دوم :

قبل از شروع هر مطالعه جدیدی، ترجیحا در اول صبح، سراغ مرور محتوای جعبه لایتنر می رویم. این روش را در تمام روزهای دیگر هم، سر همان ساعت خاص انجام می دهیم.

• فلش کارت های موجود در خانه 1 را بر می داریم، سئوال را می خوانیم، اگر توانستیم جواب آن را به درستی حدس بزنیم فلش کارت را به قسمت 1 از خانه 2 منتقل می کنیم و اگر نتوانستیم جواب آن را درست حدس بزنیم، آن را مجددا به خانه شماره 1 بر می گردانیم.
• فلش کارت های جدید را که حاصل مطالعه روز دوم هست، را هم در خانه شماره 1 قرار می دهیم.

روز سوم :

• ابتدا فلش کارت های قسمت 1 از خانه 2 را به بدون مطالعه و مرور به قسمت2 خانه2 منتقل می کنیم. در نتیجه قسمت1 خانه2 خالی می شود.
• حال فلش کارت های خانه 1 را برداشته، سئوال را خوانده و پاسخ ها را حدس می زنیم. مثل روز اول فلش کارت هایی را که پاسخ آنها را بلد بودیم به قسمت 1 خانه2 منتقل می کنیم و آنهایی را که بلد نبودیم، مجدد به خانه1 بر می گردانیم.
• بعد، مطالعه را شروع کرده و فلش کارت های جدید را نوشته در خانه1، می گذاریم.

روز چهارم :

• حال نوبت فلش کارت های قسمت2 از خانه2 است که مرور شوند. آنهایی که بلد هستیم به قسمت 1 خانه3 و آنهایی بلد نبودیم را کنار می گذاریم تا در انتهای کار به خانه 1 برگردند.
• سپس، فلش کارت های قسمت 1خانه 2 را بدون مرور به قسمت 2 خانه2 منتقل می کنیم.
• بعد، فلش کارت های خانه1 را مرور می کنیم و مثل دفعات قبل عمل می کنیم.
• فلش کارت هایی که بیرون هست را هم به خانه 1 منتقل می کنیم.
• مطالعه امروز را شروع کرده و فلش کارت های جدید می نویسیم که مثل روزهای قبل به خانه 1 منتقل می شوند.

روز پنجم :

• ابتدا فلش کارت های قسمت 1 خانه 3 را بدون مرور به قسمت2 همان خانه منتقل می کنیم. این کار را روزهای بعد هم تکرار می کنیم و فقط زمانی شروع به مرور کارت می کنیم که آخرین قسمت از یک خانه رسیده باشند.
• سپس فلش کارت های قسمت2 خانه2 را مرور کرده، آنهایی را بلد هستیم به قسمت1 خانه3 و آنهایی که بلد نیستیم را بیرون می گذاریم.
• بعد مثل روز های قبل، کارت های قسمت 1 خانه 2 را بدون مرور به قسمت 2 خانه 2 منتقل می کنیم.
• حال فلش کارت های خانه 1 را هم مثل روز های قبل مرور می کنیم.
• الان دیگر زمان آن است که فلش کارتهایی که بیرون هستند را به خانه1 منتقل کرده و مطالعه امروز را شروع و فلش کارت های جدید بنویسیم.

روز ششم :

• انتقال فلش کارت های قسمت 2 خانه3 به قسمت 3 خانه 3
• انتقال فلش کارت های قسمت 1 خانه 3 به قسمت 2 خانه 3
• مرور فلش کارت های قسمت 2 خانه2 و انتقال آنها یا به قسمت 1 خانه3 یا به خانه 1
• -انتقال فلش کارت های قسمت 1 خانه2 به قسمت 2 همان خانه
• مرور فلش کارت های خانه مطابق روز های قبل
• مطالعه جدید نو شتن فلش کارت های جدید

و …

با رسیدن هر کدام از فلش کارت ها به قسمت 16 خانه 5 و خروج موفقیت آمیز از جعبه لایتنر، دیگر آن مطلب و پرسش و پاسخ آن تا قیامت در حافظه ما باقی خواهد ماند.

منوچهر تقی زاده