اطلاعاتی در رابطه با نمره های خام، تراز و کل

نمره خام چی هست؟ چطوری محاسبه می شود؟ چگونه در نتیجه کنکور تاثیر می گذارد؟ تراز چیست؟ چطوری بدست می آید؟ چه تاثیری در نمره کل یا نمره نهایی و نتیجه نهایی کنکور دارد؟

در اینجا به این سئوال های شما داوطلبان عزیز پاسخ خواهم داد.

نمره خام :

عددی بر حسب درصد که نشان می دهد، نمره شما از پاسخگویی به سئوالات چهار گزینه ای یک درس، چند است. دقیقا شبیه نمره کلاسی اما با این تفاوت که به درصد نشان داده می شود. مثلا وقتی شما می گویید فلانی درس A  را 76% زده، درس B را 100% و درس C را 7% .

با توجه به اینکه در کنکور سراسری، هر پاسخ درست دارای یک امتیاز مثبت و هر پاسخ غلط یک سوم، امتیاز منفی دارد (هر سه پاسخ غلط یک امتیاز منفی) بنابراین برای محاسبه نمره خام هر کدام از درس ها، می توان از فرمول زیر استفاده کرد :

تعداد کل سئوالات درس = a

تعداد پاسخ های صحیح = T

تعداد پاسخ های غلط = F

نمره خام هر درس= Score

بنابراین نمره خامی عددی بین 100درصد تا33.3- درصد است.

نکته : دلیل اینکه برای سئوالاتی که غلط پاسخ داده می شود، امتیاز منفی در نظر گرفته شده، ای است که میزان پاسخگویی شانسی به سئوالات، را کاهش دهند.

نمره تراز 

با استفاده از فرمول بالا، نمره خام تک تک دروس همه داوطلبان محاسبه شده و طی یک فرآیند نسبتا پیچیده آماری،  از نمره خام تمام داوطلبان حاضر در جلسه کنکور، در هر گروه آزمایشی و برای هر درس، نمره ای تولید می شود که معمولا عددی  بین 0 تا 10000 و شاید هم بیشتر است، این نمره تراز نام دارد.

در برخی از سایت ها، فرمول محاسبه تراز هر درس از نمره خام داوطلبان، آورده شده است، اما من نیازی ندیدم که آن فرمول را اینجا بنویسم، چون هیچ کاری با آن فرمول برای محاسبه تراز نمی توانید انجام دهید، زیرا نیاز است نمره خام همه داوطلبان یک گروه آزمایشی را در یک درس داشته باشید تا بتوانید تراز آن درس را برای آن گروه آزمایشی محاسبه کنید و این فقط از عهده سازمان سنجش برمی آید و لاغیر.

 و اما تراز چیست؟

با یک مثال توضیح می دهم. ببینید فرض کنید شما کارنامه دو نفر از داوطلبان کنکور سال های قبل را نگاه می کنید. می بینید داوطلبی که پارسال کنکور شرکت کرده بود، نمره خام درس هایش، از دواطلبی که پیارسال در همان گروه آزمایشی شرکت کرده بود، به نسبت بهتر است. بنابراین طبیعی است که این برداشت را بکنید که داوطلب اولی از داوطلب دومی دانش آموز بهتری بوده و درصدهای بهتری داشته است. حال اگر به نتیجه پذیرش آنها نگاه کنید و ببینید داوطلب دومی در دانشگاه بهتری و در رشته ای یکسان با داوطلب اول پذیرفته شده است، چه برداشتی می کنید؟

ابتدا شاید تصور کنید که اشتباهی روی داده است.

شاید هم فکر کنید، ظرفیت پذیرش دانشگاه، در آن رشته کمتر شده است.

و شاید های دیگر.

یک شاید دیگر هم به این شاید هاتان اضافه کنید.

شاید، سئوال های کنکور پیارسال نسبت به پارسال، سخت تر بوده است و عموم داوطلبان نمرات خام شان به نسبت به نمره خام داوطلبان پارسال پایین بوده است و به همین دلیل داوطلب پیارسالی رتبه بهتری از دواطلب پارسالی داشته و دانشگاه بهتری قبول شده است.

مشابه این مثال را در رابطه با داوطلبان کنکور سراسری یک سال مشخص هم، می توان بررسی کرد. به نظر شما چطور می توان وضعیت پذیرش یا پذیرش یک داوطلب را با داوطلب دیگری که در یک گروه آزمایشی و در یک سال، با هم در کنکور شرکت کرده اند، ام نمرات خام بسیار متفاوتی از هم دارند، مقایسه کرد؟

خوب، شاید بپرسید، حالا اینها چه ربطی به نمره تراز دارد؟

ربطش به این است که نمره تراز با آن فرمول محاسبه نسبتا پیچیده ای که عرض کردم دارد، عددی است که می تواند معیار سنجش و مقایسه نتیجه داوطلبان، در هر درس و در گروه آزمایشی باشد، فارغ از سال که در کنکور شرکت کرده اند، البته به شرطی که نحوه اجرای آزمون سراسری در آن سال ها، یکسان بوده است و سیاست های اجرایی برگزاری کنکور سراسری و مواد امتحانی و … تغییری نکرده باشد.

پس نمره تراز نشان می دهد که شما در یک درس، نسبت به همه داوطلبان دیگر آن گروه آزمایشی، در چه جایگاهی هستید و در اشل بالاتر، در بین کل داوطلبان یک گروه آزمایشی و با احتساب نمره خام همه درس ها، چه جایگاهی دارید.

نمره کل آزمون

نمره کل آزمون، در هر گروه آزمایشی، بر اساس نمره تراز و ضرایب درس های  اختصاصی بدست می آید. نمره کل، تعیین کننده، رتبه کل داوطلب در بین همه داوطلبان یک گروه آزمایشی  است.

اما اینجا شاید سئوالی برای داوطلبان پیش بیاید و آن اینکه چرا در مورد زیر گروه ها چیزی نگفتم؟

اول از همه باید تعریفی از  زیرگروه داشته باشیم و ببینیم زیر گروه چیست و سپس بریم سراغ اینکه چرا در مورد زیر گروه ، هیچ نگفتم.

زیر گروه

در هرگروه آزمایشی، هر زیر گروه، گروهی از رشته ها هستند که دارای ضرایب یکسانی در مواد امتحانی یا دروس امتحانی هستند. مثلا در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، سه رشته مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک در یک زیر گروه هستند، چون ضرایب درس های ریاضی، فیزیک و شیمی، در هر سه آنها یکسان است.

گروه های آزمایشی علوم ریاضی و فنی دارای 3 زیر گروه، علوم تجربی دارای 5 زیر گروه، علوم انسانی دارای 5 زیر گروه و زبان های خارجی دارای 4 زیر گروه هستند.

اما دلیل اینکه اصلا در مورد زیر گروه تا به حال صحبت نکرده ام این است که در کنکور سراسری سال 1402، سازمان سنجش همه زیر گروه ها را حذف کرده است.

نحوه تاثیرگذاری سوابق تحصیلی :

چون دروس دخیل در سوابق تحصیلی، دروسی هستند که امتحان آنها به صورت نهایی برگزار شده است، بنابراین دقیقا مشابه مواد یا دروس امتحانی در کنکور، برای آنها هم نمره تراز محاسبه شده و بر اساس آن نمره تراز و ضرایب دروس در هر یک از گروه های آزمایشی، نمره کل سوابق تحصیلی هم ساخته می شود. (برای دانش آموزان نظام 3-3-6 یک نمره کل و برای نظام های سالی – واحدی و ترمی – واحدی دو نمره کل یکی برای دیپلم و یک برای پیش دانشگاهی)، سپس با اعمال 40 درصد تاثیر قطعی و مثبت نمره کل سوابق تحصیلی و 60 درصد نمره کل آزمون، نمره نهایی تولید می شود که مبنای پذیرش داوطلب، قرار می گیرد.

سئوال : تاثیر مثبت سوابق تحصیلی یعنی چه؟

جواب : یعنی پس از اعمال سوابق تحصیلی، نمره نهایی داوطلب بهتر از نمره کل آزمون شده باشد. در غیر اینصورت اگر تاثیر منفی شده باشد، اعمال نخواهد شد و همان نمره کل آزمون در نظر گرفته خواهد شد.

البته همچنان که قبلا هم اشاره شد، در گروه آزمایشی زبان های خارجی، میزان تاثیر قطعی و مثبت سوابق تحصیلی، 26 درصد است.

در مقاله تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور سراسری، بحث سوابق تحصیلی را کاملا باز کرده ایم. می توانید با مراجعه به آن اطلاعات لازم در رابطه با سوابق تحصیلی را بدست آورید.

حال که مختصری با نمره خام، نمره تراز و نمره کل، آشنا شدید بهتر است، اصول انتخاب رشته درست و اصولی را هم فرا بگیرید تا در انتخاب رشته خود موفق باشید. ما در نوشته ای با عنوان  انتخاب رشته کنکور سراسری به این مهم پرداخته ایم.

منوچهر تقی زاده