همچنانکه در نوشته حافظه و انواع آن دیدید حافظه ها به دو دسته حافظه های کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شوند.
حافظه کوتاه مدت هم فضای کمتری دارد و محتوای کمتری می تواند ذخیره کند و هم اینکه مدت زمان بسیار محدودی می تواند آنها را نگهداری کند، اما حافظه بلند مدت هم فضای بسیار زیادی و حتی نامحدودی دارد و هم می تواند داده ها را مدت زمان بیتشری و حتی تا پایان عمر در خود نگهدارد.
همچنین در نوشته حافظه و انواع آن گفتیم برای اینکه داده را به صورت دائم در حافظه ذخیره کنیم می بایست با تکرار آنها را از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل کنیم. اما وقتی از تقویت حافظه صحبت می کنیم بیشتر حافظه بلند مدت مد نظرمان است. بنابراین بیایید کمی بیشتر با حافظه بلند مدت آشنا شویم.
توجه و تمرکز به موضوعی، باعث محکم تر شدن پیوند های یادگیری آن در مغز می شود. بنابراین وقتی با موضوع مهمی طرف هستید که می خواهید فراموشتان نشود، به خودتان بگویید، “توجه کن که این موضوع را فراموش نکنی” و به این ترتیب می توانید به حفظ طولانی تر آن کمک کنید. در واقع برای خوب حفظ کرده به خوب تمرکز کردن نیاز دارید. آنچه شاید اینجا نیاز است بدانید این است که تمرکز و حفظ، همدیگر را تقویت می کنند.
تمرین در هر زمینه ای راه گشاست. هیچ مهارت، تخصص، دانش و دانایی و … بدون تمرین و تکرار امکان پذیر نیست. در زمینه حفظ کردن طولانی مدت در حافظه هم چنین است. بدون تمرین امکان حفظ طولانی مدت وجود ندارد.
حافظه انسان برای نگهداری اطلاعات تصویری و ویدیویی، نسبت به اطلاعات مفهومی، عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. بنابراین بهتر است برای ذخیره اطلاعات مفهومی، آنها را به اطلاعات تصویری یا ویدیویی تبدیل کنید تا چسبندگی آن در حافظه بیشتر شود. حتی هر اندازه این تصویر یا ویدیو فانتزی، شوخی و حتی مسخره باشد، فرآیند حفظ را سریع تر و به خاطر سپاری آن را آسان تر می کند.
ذخیره سازی به معنی برقراری ارتباط داده های ورودی جدید با داده های قبلی است. این عمل کمک می کند داده های شما در کنار داده های قبلی ذخیره شده و ارتباط بین آنها به ماندگاری بیشترشان کمک می کند.
یادآوری فعال به این معنی است که ، داده هایی را که می خواهید در حافظه تان به صورت ماندگار و طولانی مدت یا حتی دائمی ذخیره شوند، هر از چند گاهی که می تواند منظم یا حتی نا منظم باشد، به یاد بیاورید. مثلا پس از مدتی از خواندن این نوشته، بدون اینکه به متن آن نگاه کنید، سعی کنید به خاطر بیاورید، چند روش برای تقویت حافظه بیان شده بودند و آنها را نام ببرید.
اگر قرار هست تعدادی کلمه را به خاطر بسپارید می توانید با ترکیب حروف اول آن کلمات کلمه ای بسازید و آن کلمه را به تنهایی حفظ کنید. یا حتی می توانید شعری یا جمله ای مهم و اثرگذار از بزرگی پیدا کنید که حروف اول کلمات آن شعر یا جمله با حروف اول کلامتی که می خواهید حفظ کنید یکی باشد. در واقع کلمه ساخته شده یا آن شعر و جمله اثرگذار، کلیدی برای شما خواهند بود که به واسطه آن می توانید کلمات را حفظ کرده و به یاد بیاورید.
استعاره چیزی شبیه تشبیه است. شما می توانید مفهوم یا موضوعی را می خواهید حفظ کنید به چیزی که قابل لمس و درک راحت تر است تشبیه کنید و ابه اصطلاح از آن برای آن مفهوم یا موضوع استعاره بسازید.
به عنوان مثال می توانید حافظه کوتاه مدت را یک کیف مدرسه در نظر بگیرید و حافظه بلند مدت را یک کمد بسیار بزرگ. البته توجه داشته باشید که سایر عناصر کلیدی موجو در آن موضوه یا مفهوم با استعاره شما، قابل توجیه باشد. مثلا در همین مثال کیف و کمد، حجم ذخیره سازی و سرعت بازیابی داده ها از حافظه های کوتاه مدت و بلند مدت با حجم ذخیره سازی و سرعت بازیابی از کیف و کمد تناسب دارند.
یادداشت برداری باعث خلاصه سازی موضوع و مفهوم شده و به خاطر سپاری آن را راحت تر می کند. بسیار خوب است یادداشت برداری به صورت دست نویس و از عبارات و کلمات کلیدی که مضمون اصلی موضوع را منتقل می کنند، انجام شود. البته لازم به ذکر هست که یادداشت برداری به همراه یادآوری فعال که قبلا توضیح داده شده است یک مجموعه ای می توانند بسازند که فرایند حفظ را تکمیل می کنند.
در مورد نوشتن جمله ای از حضرت علی وجود دارد که اکثرا هم شنیده ایم و آن اینست که ” دانش را با نوشتن به بند بکشید.”
مثلا شما می توانید خود را به عنوان سربازی به جای یک گلبول سفید در داخل بدن فرض کنید و تصور و تخیل کنید که چه کارهایی را می بایست برای دفاع از بدن در مقابل عوامل بیماری زا باید انجام دهید.
یکی از بهترین روش های به خاطر سپاری و حفظ دائمی علم و دانش، آموزش آن به دیگران است. چون خود به تنهایی چندین عامل از عواملی که در بالا کفته شده را در ذات خود دارد. توجه و تمرکز، یادآوری فعال، تمرین و تکرار، تصویر سازی و …
هر کدام از روش های ده گانه ای که در بالا توضیح داده شد را می توان با استراتژی خاصی بکار گرفت و از آن استفاده کرد. این نحوه بکارگیری روش ها تقویت حافظه را تکنیک های تقویت حافظه می نامند. برای اینکه بهتر و بیشتر متوجه شوید مثالی را ذکر می کنم.
فرض کنید یک جوجه اردک پلاستیکی یا هر شی دیگری را که دارید، خطاب قرار داده و موضوعی را که می خواهید حفظ کنید و به صورت طولانی به خاطر بسپارید، به او آموزش می دهید. آنها شنونده های خوبی هستند و با حوصله به شما گوش فرا می دهند. این تکنیک کمک می کند شما بتوانید، مفاهیم پیچیده و مشکل را با جزئیات کامل فرا بگیرید.
این تکنیک یکی از تکنیک هایی است که در روش تصویرسازی بکار گرفته می شود. یعنی شما برای تصویرسازی یک مفهوم، می توانید تصویر سازی آن را با تکنیک قصر حافظه انجام دهید. به این شکل که خانه ای خود یا هر خانه دیگری که آن را به خوبی می شناسید در نظر بگیرید و تصاویر و ویدیوهای مرتبط با موضوعی که می خواهید یاد بگیرید را حتی به شکل شوخی و مسخره، در قسمت های مختلف خانه قرار دهید. به این ترتیب با ورود به خانه و مشاهده آن تصاویر و ویدیوها آن مفاهیم برای شما یادآوری می شوند و به این ترتیب در حافظه شما ثبت می شوند.
اطلاعات شما هرگز با هیچ شخص ثالثی به اشتراک گذاشته نمی شود