برای دانش آموزان گروه آزمایشی علوم انسانی که درس عربی یک درس تخصصی است، آشنایی با اینکه بهترین روش آمادگی درس عربی برای کنکور ، چگونه است، بسیار حائز اهمیت است.
در نوشته های دیگری به اهمیت درس عربی در کنکور سراسری و نیز روش مطالعه درس برای امتحانات داخلی و نهایی مدرسه پرداختیم. در این نوشته سعی خواهیم کرد نکاتی را به دانش آموزان و داوطلبان کنکور گروه آزمایشی علوم انسانی، بیان کنیم که بتواند کمکی در مسیر موفقیت شان باشد. به این مقدمه کوتاه بریم سراغ اینکه درس عربی را برای کنکور چگونه بخوانیم.
نکاتی که در این بخش باید به آن توجه کرد یکی جزئی نگری یا جزئی تر و دقیق تر مطالعه کردن است و نکته دیگر توجه به مقوله زمان یا به اصطلاح زمان بندی برای خواندن و تست زدن است. نکته دیگر مطمئن بودن از درستی گزینه مورد نظر یا نادرست بود سایر گزینه ها است؛ زیرا در آزمون سراسری با هر پاسخ نادرست شما یک امتیاز منفی کسب خواهید کرد و با هر چهار امتیاز منفی یک امتیاز مثبت را از دست خواهید داد به عبارت دیگر اگر شما به یک سؤال درست پاسخ دهید و در مقابل به چهار سوال پاسخ اشتباه دهید مجموع امتیازات منفی آن امتیاز مثبت شما را از بین برده و در واقع شما هیچ پاسخی نداده اید.
در مطالعه برای آزمون سراسری بهتر است از مبحث ترجمه آغاز کرد، زیرا پاسخگویی به این بخش نسبت به سایر بخش ها آسان تر است افزون بر این تست های ترجمه دیگر تست ها را نیز به گونه ای شامل می شود؛ زیرا برای پاسخگویی به هر تستی نخست باید آن را ترجمه کرد و منظور آن را فهمید سپس گزینه درست را مشخص کرد.
۱ .مطالعه واژگان هر درس ازکتاب های دوره دبیرستان (از کتابهای کمک آموزشی نیز می توان بهره گرفت).
۲ . خواندن متن درس و سپس ترجمه آن.
۳ . مطالعه دقیق تمرین های مربوط به ترجمه (خواه کتاب دبیرستانی باشد خواه کمک آموزشی).
۴ . توجه ویژه به صورت سوال و پاسخ آن در حل تمرین.
درس عربی در آزمون سراسری دارای ۲۵ سؤال است که زمان در نظر گرفته شده برای پاسخگویی به آن ۲۰ دقیقه می باشد. به طور کلی محتوای سؤالات عربی شامل موارد زیر است:
برای پاسخگویی به این بخش دانستن دو نکته بسیار مهم است: یکی بالا بودن دایره لغات (که در نوشته مطالعه درس عربی برای امتحانات نهایی توضیح داده شد و گفتیم که یکی از راه های افزایش دایره لغت استفاده از فلش کارت است). نکته دوم توجه به چهار عامل اصلی در ترجمه یعنی ضمیر یا ضمیرهای موجود در هر عبارت و مرجع آن، جمع و مفرد کلمه ها (چه اسم چه فعل)، معرفه و نکره بودن (اسم ها) و توجه به فعل (از نظر زمان و تعداد و جنس). ناگفته نماند که این بخش دربرگیرنده ۸ سؤال می باشد.
نکته حائز اهمیت در این بخش یکی تسلط کافی بر حرکت گذاری و اعراب است و دیگری آشنایی با مفردات یا لغات. البته نیاز به ترجمه تک تک کلمه ها نیست. آشنایی با لغات در حدی که بتوان مفهوم کلی جمله را حدس زد کافی است؛ زیرا برای مدیریت وقت باید در کوتاه زمان مفهوم کلی را دریافت. نکته دیگری که باید توجه نمود رویارویی به جمله است که معنی آن را اصلا نمی دانید؛ در این صورت می توانید از جمله های قبل یا بعد از آن کمک بگیرید. سؤالات درک مطلب شامل صحیح و غلط، عنوان مناسب برای متن، مفهوم کلی متن و تکمیل جملات است. قسمت دیگر از سؤالات شَکِّل می باشد به معنای حرکت گذاری کردن. در بخش تحلیل صرفی و اعراب نیز باید فعل را از نظر زمان، ثلاثی مجرد یا مزید بودن، لازم یا متعدّی بودن، معلوم یا مجهول بودن و صحیح یا معتل بودن مشخص کنید. و اگر اسم باشد، از نظر جنس (مذکّر یا مؤنّث بودن)، تعداد، جامد و مشتق بودن، معرفه یا نکره بودن، و در نهایت معرب یا مبنی بودن معیّن کنید. این بخش دارای ۹ سؤال تستی است.
ج) قواعد
آخرین و به نوعی دشوارترین قسمت در پاسخ به تست ها، بخش قواعد است. که در سایر نوشته ها، دلایل این دشواری را توضیح داده ایم. برای پاسخگویی به این قسمت مهمترین نکته تکرار و تمرین است. به دلیل گستردگی و پیچیدگی و همچنین بیگانه بودن زبان عربی با زبان فارسی تنها راهی که به دانش آموز می تواند یاری رساند مطالعه دقیق در طول سال و پیش از برگزاری آزمون و همچنین تکرار و حل چندباره تمرین های گوناگون (چه از کتاب درسی و چه کتاب های کمک آموزشی) می باشد به طوری که وقتی داوطلب با سؤالی در این قسمت روبرو می شود در کوتاه ترین زمان بتواند گزینه درست را از سایر گزینه ها تشخیص دهد. همانند درس ریاضی که بعد از فراگیری و حفظ فرمول، حل تمرین های مختلف و آشنایی با اعداد گوناگون است. تعداد سؤالات این بخش نیز ۸ سؤال می باشد.
البته این نکته را باید در اینجا بیان کنیم که فرمول دقیقی برای مطالعه درس عربی وجود ندارد یعنی ممکن است ترتیب بالا از نظر صاحب نظران متفاوت باشد. از آنجا که درک مطلب و ترجمه وابسته به یادگیری مبحث قواعد است، برخی بر این باور هستند که نخستین گام در مطالعه عربی پرداختن به بخش قواعد است زیرا بدون دانستن قواعد امکان ترجمه و درک مطلب ممکن نیست. از طرفی هم همانطور که پیش از این بیان کردیم ترجمه کلمه ها یا جمله ها نیز می تواند به فهم بهتر قواعد کمک کند؛ بنابراین بهتر آن است که دانش آموز این دو (ترجمه و قواعد) را در کنار هم فرابگیرند. زیرا که این دو بخش، دو جزء جدایی ناپذیر از هم هستند. همچنین سلیقه دانش آموز نیز می تواند در این امر تعیین کننده باشد؛ ممکن است برخی با آموزش قواعد بخواهند ترجمه و درک مطلب را دنبال کنند و برخی دیگر برعکس. پس اگر دانش آموز تجربه کوتاهی از آموزش قواعد-ترجمه یا برعکس داشته باشد تا آنگاه شیوه مطالعه خاص خود را دنبال کند نیز می تواند به یادگیری بهتر این درس کمک کند.
جزوه نویسی(خلاصه نویسی)
بسیاری از مشاوران تحصیلی و مؤلّفان بر این باورند که بدون نوشتن جزوه نمی توان در آزمون های سراسری رتبه خوبی کسب کرد یا حتی برخی معتقدند اگر دانش آموزی بعد از مطالعه درس عربی تصمیم به نوشتن جزوه ندارد بهتر است که اصلا به کنکور فکر نکند؛ زیرا درس عربی درسی نیست که با یک بار خواندن بتوان بر همه بخش های آن تسلط یافت؛ زیرا عربی یک زبان است و همانطور که می دانید اصطلاحاً زبان فَرّار است؛ یعنی در صورت نداشتن مطالعه پیوسته و عدم تمرین و تکرار، موارد خوانده شده در زمان کوتاهی فراموش می شود. بنابراین بهترین شیوه برای حفظ آموخته ها، نگارش مطالب است؛ چنانکه حضرت علی علیه السّلام می فرمایند : قَیِّدوا العِلمَ بِالکِتابَهِ یعنی دانش را با نگارش به بند کشید.
اکنون که اهمیت جزوه نویسی مشخص شد، دانستن این نکته بسیار مهم است و آن اینکه جزوه را باید خود نوشت، یعنی از جزوه دانش آموز دیگری نباید استفاده کرد؛ زیرا شیوه برداشت و درک و فهم هر شخص و میزان سطح او از یک موضوع با شخص دیگری متفاوت است؛ از این رو هر دانش آموز با توجه به نحوه یادگیری و نوع دسته بندی و اهمیت دادن به موضوعات گوناگون و اولویت بندی مباحث باید خودش جزوه ای از مهمترین نکات بنویسید که بارها و بارها بتواند آن را مرور کند.
۱ . زهره بابایی رتبه ۶ منطقه ۲ کنکور انسانی ۱۳۹۴ درصد عربی کنکور: ۱۰۰٪
روش خواندن عربی من این بود که ابتدا قواعد را به صورت کامل در کلاس یاد می گرفتم و سپس تمرین های کتاب را به طور کامل حل می کردم و تمام متن درس ها و عبارت های داخل تمرین ها را تجزیه و تحلیل می کردم. بعد از مطالعه و تسلط بر کتاب، بهترین کتاب های تست عربی را چند بار حل کرده بودم. البته کتاب درسی همیشه برای من اولویت داشت. با این نحوه مطالعه توانستم عربی را در کنکور ۱۰۰ درصد بزنم.
۲ . مجتبی جعفری مسلم رتبه ۱۳۸ کنکور علوم انسانی درصد عربی ۸۱ ٪
ابتدا قواعد درس را از روی جزوه یا کتاب های کمک درسی مطالعه و سپس همان قواعد را در دفتر جداگانه خلاصه نویسی و در نهایت تست زنی را شروع می کردم. تست ها را در طول هفته تقسیم می کردم به طوری که هر روز نیم ساعت از مطالعه خود را به تست زنی عربی اختصاص میدادم؛ یعنی همه تست ها را در یک روز تمام نمی کردم؛ چرا که این کار هم باعث خستگی ذهن و زده شدن از درس عربی می شود و هم باعث یادگیری ناقص آن درس. سپس تمام نکات مهمی را که در پاسخنامه تشریحی تست ها وجود دارد، در دفترچه ای جداگانه یادداشت می کردم و این دفترچه را همیشه با خود داشتم و در داخل ماشین یا در وقت های تلف شده آن نکات را مرور می کردم، این تمرین و تکرار باعث شد که بیشتر بر مباحث عربی مسلط شوم.
امیدوارم با مطالعه این نوشته و نوشته های دیگری که برای تقویت زبان عربی دانش آموزان و داوطلبان عزیز، تهیه و تدوین شده، توانسته باشیم کمکی در جهت ارتقا کیفی سطح علمی عزیزان انجام داده باشیم.
اطلاعات شما هرگز با هیچ شخص ثالثی به اشتراک گذاشته نمی شود
بسیار جامع و عالی
سلام
بسیار ممنون.
خوشحالیم که برای شما مفید بوده.